Afscheidsspeech Jaco, gestorven op 30 oktober 2008, nu twee hele jaren geleden.
Nog iedere dag gemist, en hoe!
Jaco februari 2008, genietend van de winterzon, bijkomend van een moordende strijd die hij na ruim een jaar leek te winnen, een beeld dat nog vers in mijn geheugen staat. Ongelooflijk! 48 dagen zware chemokuur, een anderhalve dag durende operatie en 49 bestralingen kreeg hij in precies een jaar voor zijn kiezen. Het was een hels gevecht en wat wás het fantastisch te zien hoe hij herstelde, weer begon te sporten en in februari weer op de ski's stond en met een prachtige, ontspannen Schwung de piste af kwam. Het kwam dan ook als een mokerslag aan toen 28 mei duidelijk werd dat de ziekte, die hij leek overwonnen te hebben, bezig was hem alsnog onderuit te halen.
Even was hij laaiend, in de spreekkamer van de arts, en ook Silvia en ik waren in shock. We dachten wel dat er iets niet goed zat, maar dit? Nadat hij zich er zo bovenop had gevochten? Verbijstering, woede, een gekmakend gevoel van verdriet en machteloosheid overviel ons. Door een mist van tranen wist ik nog naar Hoek van Holland te rijden en daar vingen mijn zussen me op. Eén avond duurde dat, en één slapeloze nacht van totale ontreddering.
De volgende dag ging het stukken beter, en dat kwam vooral door Jaco zelf. Altijd al waren zijn strijdlust, eigenzinnigheid, vastberadenheid en zijn veeleisendheid tekenend voor zijn karakter, maar de veerkracht die hij op dát moment liet zien was onvoorstelbaar. Jaco nam nooit genoegen met minder dan het maximaal haalbare, en hij schuwde niet hetzelfde van anderen te vragen. Een laatste wensen lijst begon vorm te krijgen. Familie en vrienden stonden in de rij om die mogelijk te maken zodat uiteindelijk de hele lijst kon worden afgevinkt. Ook al zag je zijn gezicht soms vertrekken, ook al wist hij soms niet waar hij blijven moest van de pijn, hij wilde van geen wijken weten. Hij wist als altijd precies hoe hoog hij de lat kon leggen en die lag dan ook geen millimeter lager. Ik zie nog de blijdschap in zijn ogen toen hij op het voor hem georganiseerde barbecue feest was, afscheid nemend van zijn cyber vrienden die hij voor het eerst in levende lijve zag, van klasgenoten, jeugdvrienden, docenten en oud-docenten van het Holland College met wie hij jaren op school had gezeten. Ik zie nog de triomf in zijn ogen toen hij aan het inchecken was op Rotterdam Airport voor de reis naar Spanje, die koste wat het kost moest en zou doorgaan. Hoe hij genoten had van zijn vakantie in een zorghotel in Wapenveld met Marianne, afgesloten met een bezoek aan het Dolfinarium waar hij alles gretig in zich opnam. De ontroering over de manier waarop zijn familie, Marianne´s familie, leerlingen van de Sport en Bewegen opleiding en vrienden hun gezamenlijke verjaardag groots uitpakten, net twee dagen voordat hij aan de zuurstof moet. Hoe hij kon genieten van kleine dingen, zoals barbecuen bij zijn grootouders op de tuin, een bezoek aan Blijdorp met zijn vakantiezus, in bad zitten bij zijn tante, de massages van zijn buuv, het zien van de pracht van een dode boom op een zandverstuiving die hij had gezien, de bloeiende heidevelden. Het was of hij zijn laatste maanden alle fases van het leven doorliep, dankbaar voor elk uur, elke dag, elke week die hij nog kreeg. Nieuwe opduikende verschijnselen die wezen op het voortschrijden van zijn ziekte konden hem soms even uit zijn doen brengen, maar nooit lang. Hij veerde steeds weer op en bleef plannetjes smeden, leuke dingen doen, goed voor zichzelf zorgen. Dat mee te maken, met alle mensen die hem daarbij hielpen, was zo ongelooflijk geweldig!
.
Jaco wilde graag trainer coach worden van beroep. Wat mij betreft een goeie keus die bij hem paste. Hij gaf altijd alles van zichzelf en bleef dat doen, maar hij vroeg ook veel terug. Dat was soms erg vermoeiend en ook niet altijd even praktisch. Niet voor hemzelf, maar ook niet voor die anderen. Een mens kan nu eenmaal niet altijd op zijn tenen lopen. Tóch kreeg hij het altijd weer voor elkaar om mensen te stimuleren hun grenzen op te zoeken, zichzelf uit te dagen en tot het uiterste te gaan. Er was iets in hem waardoor ze wisten dat het de inspanning waard zou zijn hem te geven wat hij vroeg. In de vorm van de kick die je krijgt als je iets blijkt te kunnen dat je niet had verwacht., de grenzen die je dacht te hebben verder bleken te liggen dan je had aangenomen en dat je daaruit heel veel innerlijke kracht, zelfvertrouwen, eigenwaarde en respect voor jezelf en elkaar kon halen. Jaco inspireerde mensen enorm en het werkte ook. Dat maakte hem graag gezien, gerespecteerd en geliefd. Hij vroeg niet om perfectie, hij stimuleerde mensen op elk niveau, van elke leeftijd, in allerlei disciplines. In zijn vrije tijd was hij al trainer coach, zowel voor korfbal jeugd als ook op de tennisvereniging. Hij had het echt in zich. Alles wat er voor nodig was zat in zijn persoonlijkheid en werd door de praktijk en op de opleiding Sport en Bewegen nog verder gepolijst. Maar belangrijker dan de skills, technieken en tactiek: hij coachte met zijn hart en dat was vooral wat hem zo geloofwaardig maakte. Ik was er zeker dat hij het ver zou gaan schoppen.
Marianne: nóóit zal ik je echt mijn schoondochter kunnen noemen, nooit zal ik grootvader van jullie kinderen kunnen zijn, maar ook nooit zal ik ophouden dankbaar te zijn voor de liefde en zorg die jij Jaco hebt gegeven. Die was heel bijzonder en dat mag best gezegd worden. Wat jij hebt moeten meemaken vrouwtje, is onmenselijk en verschrikkelijk, maar ook een warme en waardevolle herinnering – hoop ik – voor de rest van je leven. De moed en het geduld waarmee je je lot hebt gedragen vind ik bijna bovenaards. Gelukkig wist je je gesteund door je fantastische ouders, een fijne broer, familie en vrienden waar je op kon en kunt terugvallen. Met heel mijn hart wens ik je een super gelukkig, kerngezond en intens voorspoedig leven. Wéét dat je in onze familie – waarheen je pad je ook verder leiden mag – altijd meer dan welkom bent en altijd zult blijven.
Jaco nam nooit iets als vanzelfsprekend aan. Hij kon er bij tijd en wijle bewust voor passen zich te conformeren aan verwachtingen waar hij niet achter kon staan. Sommigen noemden dat eigenwijs en koppig en dat is geen schande want zo heb ik het zelf ook geregeld genoemd. Maar de waarheid was dat zijn geest onafhankelijk en vrij was, dat hij héél weloverwogen zijn eigen keuzes maakte en ook altijd precies het hoe en waarom kon benoemen. Een zeldzame eigenschap die hij altijd in zich heeft gehad. Bij Hoekse, en later hier bij Dijkvogels weten ze daar bijvoorbeeld alles van. Net als zijn onderwijzers, docenten en familie.
Ook tijdens de laatste, slopende maanden van zijn ziekte zat hij geen moment in zichzelf teruggetrokken en ondanks zijn eigen sores bleef hij altijd geinteresseerd in het wel en wee van de mensen om zich heen. Hij kende zichzelf als geen ander, lichaam en geest, sterktes en zwaktes. Hij wist dat hij altijd op zijn eigen oordeel kon vertrouwen en deed dat dan ook. Als weinig anderen zorgde hij altijd voor zijn lijf, maar niet uit ijdelheid. Hij dacht oprecht een deal te hebben gesloten met zijn lichaam. “ik zorg goed voor jou, dan zorg jij goed voor mij en samen zullen we heel sterk staan”. Hij voelde zich dan ook verraden toen zijn lijf hem in de steek liet. Wat ik vooral zo knap vond en me ook altijd bij zal blijven is dat hij toch verkoos daaraan geen grammetje energie te verspillen, maar die voor de volle 100% te gebruiken om zijn laatste tijd zo mooi mogelijk te maken, een nieuwe balans te vinden en zijn aardse bestaan in vrede met zichzelf af te sluiten. Jaak, ik kan je niet zeggen hoe blij me dat maakte. Want hoeveel dat ook van je vroeg, je kon je daardoor focussen om al het mooie nog te doen wat er ook nog maar in leek te zitten, en uiteindelijk lukte dat fantastisch. Ik hoop dat je dat rust heeft gebracht, mij heeft het in elk geval ongelooflijk goed gedaan dat te zien.
Jaco liet zich overigens nooit leiden door wrok. Zeker, hij kon boos zijn, maar het was altijd passie, vergevingsgezindheid en een ijzeren wil zichzelf en mensen om zich heen sterker te maken dat zijn denken en doen aanstuurde. Met korfbal als teamsport kreeg hij dat met de paplepel ingegoten: je helemaal inzetten als je teamgenoten dat niet óók willen doen brengt niets. Het is het samenspel dat je sterker maakt. Natuurlijk wilde hij graag winnen en had hij een gloeiende hekel aan verliezen, maar hij leerde inzien dat verliezen vooral een kans is om te leren en dat je in je eentje niet kunt winnen. Daar heb je elkaar voor nodig. Winnen in een team doe je als je elkaar's sterktes gebruikt en elkaar's zwaktes opvangt, vooropgesteld dat de maximale inzet er is van iedereen!
Ook toen hij heel erg ziek was verstopte hij zich niet. Ik vond het heel moedig dat hij zijn kwetsbaarheid liet zien. De pijn, de achteruitgang. Dat hij niet naliet – zoals ze dat in workshops tegenwoordig zo mooi zeggen – de hulpvraag te durven stellen. Hij ging deze strijd verliezen en dat was moeilijk te aanvaarden. Máár: hij liet het zien. Hij verloor met opgeheven hoofd. Hij blééf zijn grenzen opzoeken ook al móest hij de lat voor het eerst van zijn leven lager gaan leggen. Steeds een beetje lager. Ook in die zin gaf hij alles van zichzelf en kregen wij een levensles. Als je je kop laat hangen, verlies je meer dan nodig is. Ik zag dat gevecht, zag de pijn, maar herkende ook zijn les en ik vond hem daarin zó onwijs sterk!
Want ligt daar nu niet precies de kern van de zin van het leven? Jezelf te durven zijn, je aan elkaar te laten zien zoals je bent, ook als dat broos en kwetsbaar is? Te tonen hoe je daarmee omgaat, elkaar in staat stellend je inzichten te vergroten, van elkaar te leren, te groeien als persoon? Dat het okay is om om elkaar te mogen geven, hulp te aanvaarden en voor elkaar te mogen zorgen? Ik vind het een geschenk van onschatbare waarde dat Jaco ons in die laatste periode heeft gegeven, zeker in deze wereld waar alles op productief zijn en prestatie lijkt te zijn gericht. Ik zal die gedachte voor de rest van mijn leven koesteren. Ik hoop iedereen hier, iedereen op deze áárdbol eigenlijk. De wereld zou er een stuk mooier door worden. Een wereld met meer solidariteit en perspectieven voor iedereen. Gezond of ziek, arm of rijk, oud of jong.
Het medeleven, de hulp die we hebben mogen krijgen – bijna twee jaar lang in een onafgebroken stroom – kwam uit alle hoeken, in elke denkbare vorm en ging vaak heel ver. Het was een overweldigende steun in de rug en ik heb vaak gedacht dat de manier waarop zoveel mensen met ons begaan waren - en zijn - ook precies datgene is wat ons overeind heeft gehouden en nog steeds houdt. We hoefden deze situatie overduidelijk niet alleen het hoofd te bieden. De liefde, hulp, troost, samen met Jaco's eigen grenzeloos positieve inzet, dat was een prachtige en onvergetelijke ervaring.
Sjakie, jongen, je mocht niet langer bij ons zijn. Daar kunnen we lang of kort over zeuren maar het feit blijft dat we het daarmee zullen moeten doen.
Florissie, we zullen je vreselijk missen. Maar het verdriet zál afnemen. De pijn zál minder scherp worden. Het leven zal doorgaan en we zullen er bij tijd en wijle ook gewoon van blijven genieten. Jij hebt ons laten zien dat dat kan en dat dat ook goed is. Dat neemt niet weg dat je altijd een deel van me zal zijn en zal blijven. Een deel, dat ik zal koesteren. Dat me vertrouwen geeft voor de toekomst. Die van Marianne, van mama en Leo, Lex en Annelies en van mij en verder van iedereen die van je heeft gehouden en je op je waarde kan schatten. En als het in je vermogen ligt jongen: we zijn niet vies van een beetje hulp van boven.
Kobus, gozie, wat kan ik nog zeggen zonder het een cliché te laten zijn? Hoe doe ik recht aan jou en aan het uiten van wat ik voel? Ik hou het maar gewoon heel simpel: bedankt dat je er was en vooral hóe je er was. Ik ben ape-trots op je. Je visie over de kracht van de Passie. De bron van inspiratie die je voor veel mensen was.
“Rust zacht” klinkt zo dom. Toch heb je wel wat rust verdiend na die nooit flattened strijd die je hebt gevoerd. “Ga en heb het goed daarboven jongen” klinkt al beter, al is het wat mij betreft nooit goed genoeg wat ik je kan wensen. Ik geloof graag dat waar jouw ziel naartoe gaat een plek is van stralend licht, komend van energie en liefde in de meest pure vorm. Ik geloof graag dat dat is wat de hemel is. Minder verdien je ook niet. En als je ziel dezelfde is dáár als dat ie hier was, dan zul je daar zeker wat mee kunnen.
Dag Jaco!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten